Publicaties

Markelo Ons dorp van toen tot nu (nog leverbaar)

Dit boek is gebaseerd op het in 1998 door ons gepubliceerde boek “Markelo dorpsgeschiedenis”. Er zijn echter de afgelopen decennia door ontsluiting van diverse archieven zoveel nieuwe informatiebronnen beschikbaar gekomen dat het nieuwe boek met z’n ongeveer 650 pagina’s bijna dubbel zo dik is geworden als het oude boek.

Er zijn nu aanzienlijk meer panden en onderwerpen beschreven. De beschrijvingen zijn meer gedetailleerd en gaan ook veel verder terug in de tijd. Bovendien is er de afgelopen 25 jaar heel wat veranderd in ons dorp en ook dat is in de beschrijvingen opgenomen. Het volumineuze boek is uitgevoerd in hardcover en met de nieuwste druktechniek in kleur gedrukt.

Het boek is opgezet als een virtuele wandeling door ons dorp die ingedeeld is in een vijftal etappes; elke etappe is in een hoofdstuk gevat:

1. Kerkplein en Bergweg
2. Grotestraat en Holterweg
3. Taets van Amerongenstraat, Wiemerinkhoek en Rijssenseweg
4. Burg.de Beaufortplein, Stationsstraat en Roosdomsweg
5. Goorseweg

Behalve de beschrijving van de geschiedenis van de panden met haar bewoners die we tijdens de wandeling passeren, zijn er vele verhandelingen opgenomen van onderwerpen van meer algemene aard, zoals o.a..

• de historie van de kerk, de Markelose Sint Anthonius Vicarie, schietpartijen in 1760 en leemafgravingen op de berg.
• Markelo in de Franse tijd, archeologisch onderzoek op Görkink, geschiedenis zuivelfabriek.
• Markelose richters en schouten, de weeffabriek, nieuwbouwwijk de Koekoek, opgravingen op de Noord Achteres.
• oudste verenigingen in Markelo, oorlogsslachtoffers en monument, geschiedenis van het onderwijs in Markelo.
• gemeentelijke geschiedenis, het verzet in Wereldoorlog II, Markelose predikanten, geschiedenis landbouwcoöperatie.
• belastingregisters en volkstellingen vanaf 1475.
• en vele andere onderwerpen.

Diverse kaarten en plattegronden verlevendigen de teksten terwijl het boek is geïllustreerd met meer dan 800 foto’s, deels in kleur uitgevoerd, van panden en bewoners van vroeger.

Onder bovenstaande titel zal de Stichting Heemkunde Markelo binnenkort, ter gelegenheid van haar 25-jarig bestaan, weer een nieuw boek presenteren.

Het boek was € 28. De laatste exemplaren worden thans opgeruimd voor € 10 bij:

• Boekhandel Prins, Grotestraat 16 te Markelo
• Stichting Heemkunde Markelo, Kerkplein 41 te Markelo op elke dinsdag- en donderdagmorgen tussen 9 en 11:45 uur. Eventuele verzendkosten bedragen € 8.

LET OP: Het betreft een eenmalige uitgave. Er volgt geen herdruk!

De marke Kerspel Goor (nog leverbaar)

Onder de titel “De Marke Kerspel Goor” heeft de Stichting Heemkunde Markelo een nieuw boek uitgebracht, het laatste uit een serie. Na de zo succesvol verlopen uitgaven van de boeken “Markelo Dorpsgeschiedenis” (1998), ” De Marke van Stockum” (2001), “De Marke van Marckelo” (2005), “De Marke van Hericke” (2009) en “De Marke van Elsen” (2015) wordt nu de geschiedenis van de Marke Kerspel Goor belicht.

LET OP: Het betreft een eenmalige uitgave. Er volgt geen herdruk!

Aan de hand van een denkbeeldige wandeling door het gebied van de vroegere marke Kerspel Goor worden in dit omvangrijke boek met hard kaft van ruim 600 pagina’s alle panden, ruim 165 stuks, die we passeren in ogenschouw genomen. Vragen die we ons daarbij stellen zijn: wanneer en door wie zijn die gebouwen gesticht, welke (neven)beroepen werden er uitgeoefend, van welke boerderij kwam de “introuwende partij”, hoe heeft de omvang van het bedrijf zich in de loop der jaren ontwikkeld, enz.

De wandeling is opgedeeld in een vijftal etappes. Elke etappe is in een hoofdstuk beschreven:

1. Heeckeren, Zelkeldamshoek en Gijminkshoek
2. Hengelerhoek, Moerwinkelshoek en Boswinkelshoek
3. Doeschotterhoek, Wegdammerhoek en Kevelhammerhoek
4. Aschpotterveld en Koningshoek
5. Weldam e.o en Waterhoek

Behalve de beschrijvingen van de boerderijen en andere panden zijn er verhandelingen opgenomen van meer algemene aard, zoals:

• Geschiedenis van de marke en van de onderscheiden buurtschappen
• Het grootgrondbezit
• De vele havezaten in Kerspel Goor
• De bestuurlijke ontwikkelingen en de vele grenswijzigingen rond Kerspel Goor
• De ontwikkeling van de wegen en de vele waterlopen
• 1000 jaar landbouwgeschiedenis
• De geschiedenis van de lagere school
• De kerkelijke ontwikkelingen
• De overtocht van de Polen over het Twentekanaal
• Het Lunapark in het Weldam, etc.

Per wandeling / hoofdstuk zijn van het betreffende gebied kaarten opgenomen met de situaties per 1832 en per 2002. Verder is “De Marke Kerspel Goor” geïllustreerd met honderden foto’s van panden en bewoners van de vroegere marke.

Het boek is ingebonden in een hard kaft. Prijs van het boek was € 28. De laatste exemplaren worden thans opgeruimd voor € 10 (eventuele verzendkosten bedragen € 8) bij:

• Stichting Heemkunde Markelo, Kerkplein 41, Markelo, elke dinsdag- en donderdagmorgen

Markelo in de Tweede Wereldoorlog (nog leverbaar)

In november 2016 heeft de Stichting Heemkunde Markelo weer een nieuw boek het licht doen zien. Met dit keer als onderwerp de gebeurtenissen in Markelo gedurende de Tweede Wereldoorlog van 1940 tot 1945. Deze donkere periode ligt al ruim 70 jaar achter ons en het aantal mensen dat die oorlogsperiode bewust heeft meegemaakt wordt steeds kleiner.

De Heemkunde Markelo vindt het onverminderd belangrijk dat ook jongere generaties, die dagelijks via de media oorlogsomstandigheden krijgen voorgeschoteld, weten wat het betekend als in je eigen omgeving het leven in vrijheid niet vanzelfsprekend is.

Hoewel de Heemkunde bij verschillende gelegenheden al artikelen heeft gepubliceerd en presentaties heeft verzorgd, leek het haar nuttig alle facetten van die oorlogsperiode te bundelen en in een zo compleet mogelijke weergave in een boekwerk op te nemen.

Aandacht zal o.a. worden besteed aan de Duitse inval met een beschrijving van de vernielingslinies en de verdedigingslinies die het Nederlands leger had opgericht. De distributie van levensmiddelen met al z’n gevolgen, de razzia’s en de belevenissen van in Duitsland tewerkgestelden, de rol die sommige NSB’ers speelden en de Jodenvervolging die alle Markelose Joodse families het leven kostte komen in het boek aan de orde. Ook de persoonlijke ervaringen van verzetsmensen, de opvang van vele vluchtelingen, de crashes van geallieerde vliegtuigen en de hulp die aan die vliegers werd verleend worden uitvoerig beschreven. Voor de zeer uitvoerige beschrijving van hoe de bevrijding in en rond Markelo is verlopen hebben we zoveel mogelijk gebruik gemaakt van originele bronnen zoals de dagboeken (War Diaries) van de legeronderdelen die bij de bevrijding waren betrokken.

In verband met de viering “75 jaar vrijheid” in april 2020 kan het boek opnieuw worden besteld.

De marke van Elsen

Het eerste exemplaar van dit boek is in juni 2015 gepresenteerd aan mevrouw E. Nauta, burgemeester van de gemeente Hof van Twente.

Aan de hand van een denkbeeldige wandeling door het gebied van de vroegere Marke Elsen worden in dit omvangrijke boek alle panden (ruim 280 stuks) die we passeren in ogenschouw genomen. Vragen die we ons daarbij stellen zijn: wanneer en door wie zijn die gebouwen gesticht, wie waren achtereenvolgens de eigenaren, wie hebben er in de loop van de jaren gewoond, welke beroepen werden er uitgeoefend, van welke boerderij kwam de introuwende partij, hoe heeft de omvang van het bedrijf zich in de loop der jaren ontwikkeld, etc.

De wandeling is opgedeeld in een vijftal etappes; elke etappe is in een hoofdstuk gevat:

1. Borkeld, De Hoch, ’t Veld en Friezenberg.
2. Diependaal, Bovenberg, rondom De Kemper, Schoolbuurt en Plashoek.
3. Ganzenhoek en de Brink
4. Rothoek en De Höfte
5. Elsenerbroek

Behalve de beschijvingen van de boerderijen en andere panden zijn er verhandelingen opgenomen van algemene aard, zoals:

• Geschiedenis van de Marke en van de onderscheiden buurtschappen
• Geologie en archeologie van Elsen
• Tichelwerken
• De Friezenberg
• De Volkshogeschool
• Het Asielzoekerscentrum
• Onderwijs in Elsen en Elsenerbroek
• De Kerk
• De Coöperatie die er niet kwam
• ’t Huys te Elsen
• Een holbewoner
• Bello
• De Regge
• Schilder Jan Broeze

Per wandeletappe/hoofdstuk zijn van het betreffende gebied kaarten opgenomen met de situaties per 1832 en per 2002.

Verder is “De Marke Elsen” geïllustreerd met honderden foto’s van panden en bewoners van de vroegere marke Elsen. Bovendien zijn er vele krantenknipsels opgenomen die sinds het eind van de 19e eeuw over dit gebied zijn gepubliceerd.

Dit boek is uitverkocht.

De marke van Hericke

Dit boekwerk is op 20 november 2009 gepresenteerd aan de heer H. Kok, burgemeester van de gemeente Hof van Twente.

Het beschrift de geschiedenis van alle panden in de verschillende buurtschappen van de voormalige marke Hericke. Naast deze beschrijvingen per pand, die handelen over de geschiedenis van de boerderij zelf en van de families die er hebben gewoond, zijn honderden krantenknipsels vanaf 1880 en vele foto’ s opgenomen. Hier tussendoor zijn beschrijvingen opgenomen van vele geschiedkundig interessante onderwerpen. Zoals de geschiedenis van de marke Hericke, de opkomst en teloorgang van de tichelwerken, rietwinning, waterwinning op de Herikerberg, was de Potbeek bevaarbaar ?, wegen en waterlopen in 1860, ontwikkeling boerenbedrijf, grensperikelen tussen Goor en Markelo, plaggenoorlog, dagboeknotities uit 1636, ontwikkeling van het grootgrondbezit enz. enz..

De uitgave van dit boek werd mogelijk gemaakt door onze sponsoren: Prins Bernhard Cultuurfonds, Landgoed Weldam en het Hessenheemfonds te Markelo.

Dit boek is uitverkocht.

De marke van Marckelo

Dit boekwerk is op 11 november 2005 gepresenteerd aan de drie in onze gemeente woonachtige Tweede kamerleden: Mevr. A. Schreyer-Pierik, Mevr. M.G.E. Koomen en de heer G.J. Oplaat. Het beschrift de geschiedenis van alle boerderijen in de buurtschappen Dijkerhoek, Achterhoek, Borkeld, Groenland / Langstraat / Brummelaar en het Markelosebroek. Naast deze beschrijvingen per pand, die handelen over de geschiedenis van de boerderij zelf en van de families die er hebben gewoond, zijn honderden krantenknipsels vanaf 1880 en vele foto’ s opgenomen. Hier tussendoor zijn beschrijvingen opgenomen van vele geschiedkundig interessante onderwerpen. Zoals de geschiedenis van de marke Markelo, de strijd tegen het water, gouden aren, de huiswever, de klompenmaker, de stro- en rietdekker, de mutsenmaakster, klederdrachten, huisslachtingen, het ondergronds verzet, neergestorte V-1, de bevrijding, noaberplichten 150 jaar geleden, geneugens van smos waleer, jacht en stropers, ontwikkeling veeverbetering, ons dagelijks brood, kleine boeren in de crisistijd, aanleg van de A-1, het ganzenpartadijs, ontwikkeling waterputten enz.

De uitgave van dit boek werd mogelijk gemaakt door onze sponsoren: Rabo-projectenfonds Holten-Markelo, SNS-fonds Lochem, Cultuurfonds Cogas Energie Almelo, Gemeente Hof van Twente en het Hessenheemfonds te Markelo.

Dit boek is uitverkocht.

De marke van Stokkum

Aan de hand van een wandeling door de buurtschap Stokkum wordt in dit boek van bijna 450 pagina’s van alle Stokkumse boerderijen en andere panden de geschiedenis beschreven. Naast de beschrijvingen van alle boerderijen zijn verhandelingen opgenomen over diverse andere onderwerpen. Een willekeurige greep: Geschiedenis van de Marke, de Kapel, het jodenkerkhof, aanleg van de spoorlijn, Twentekanaal en vele wegen, de Stokkumse bodem, het onderwijs en de school, de afloop van de horigheid, oorlogsvernielingen, strijd tussen patriotten en oranjegezinden enz.

Dit boek is uitverkocht.

Markelo Dorpsgeschiedenis

Een beschrijving van de geschiedenis van de dorpskern. Er wordt per pand een beschrijving gegeven van gebouwen en bewoners. Daarnaast worden diverse andere onderwerpen behandeld zoals o.a.: de tichelwerken, de kerk, veldwachters, toerisme, zuivelfabriek, weeffabriek, leenstelsel, onderwijs, ondergronds verzet, predikanten en de geschiedenis van de landbouw.

Dit boek is uitverkocht.

Markelo: Belastingregisters en volkstellingen 1188-1900 (nog leverbaar)

Dit boekwerk bevat vele registers betreffende de gemeente Markelo over de periode 1188 tot 1900. Het begint met het goederenregister van de Graaf van Dalen van 1188. Vervolgens de schattingsregisters van 1475, de verpondingsregisters van 1601/1602, paardengeld registers van 1602, vuurstedenregisters, register van de 1000e penning, zoutgelden, registers van de aangegraven landen, veetellingen, volkstellingen, emigranten enz.

Het boek kost € 10 en is verkrijgbaar via de Stichting Heemkunde Markelo.

Geschiedenis van enkele Markelose families (nog leverbaar)

Een familieboek met de “stambomen” van de Markelose families Stoelhorst, Zwiers, Ikkink, Meengs, Meyer, Berendsen, Sanderman, Leunk, Nijkamp, Altena (deels), Hondeveld, Krabbenbos, Ebbekink en Knopers (deels).

Van dit boek, omvattende bijna 400 pagina’s, zijn nog enkele exemplaren à € 10 per stuk verkrijgbaar.

CD Oonze Volk

Vijf jaar lang zijn medewerkers van de Stichting Heemkunde Markelo bezig geweest om van 150.000 personen de gegevens uit de Kerkelijke- en Gemeentelijke archieven in computerbestanden in te brengen. Het resultaat is een CD met alle Doop-, Trouw- en Begraafgegevens vanaf plm. 1670 en alle Geboorte-, Trouw- en Overlijdensactes vanaf 1811 tot 1930. Al die ingebrachte gegevens zijn, met behulp van het ingebouwde computerprogramma PRO-GEN, eenvoudig te selecteren en te raadplegen.

Deze CD is niet meer verkrijgbaar.

Maarkels Nieuws

Iedere twee weken publiceert de Stichting Heemkunde Markelo een geschiedenisverhaal of een onbekende foto in de rubriek Oude Toren op Maarkelsnieuws.nl