Nieuws

Op donderdag 11 februari hebben we in ons archief bezoek gehad van burgemeester Ellen Nauta en haar man als “noabers”. Beiden waren zeer verrast over de grote hoeveelheid historische informatie waarover de Stichting Heemkunde Markelo beschikt.

Van het boek “De Marke van Stockum” uit 2001 is een herdruk verschenen. Van deze herdruk zijn nog een beperkt aantal exemplaren beschikbaar. De inhoud van het boek is gelijk aan de eerste druk met als toevoeging een lijst met errata. Verder is het boek gebonden in een hard kaft. Het boek kost €30 en is af te halen op dinsdag- en donderdagmorgen van 09:30 tot 12:00 uur in ons archief in de Martinushof.

Tijdens de jaarlijkse bijeenkomst voor medewerkers van Stichting Heemkunde is gisteravond afscheid genomen van twee bestuursleden in de Houtzagerij van De Haverkamp. Ari Blankenstijn en Jan Stoelhorst hebben besloten om hun bestuurstaken over te dragen. Dinant Scholte in ’t Hoff neemt de functie van penningmeester over van Jan Stoelhorst en Johan Kolkman zal de functie van algemeen bestuurslid overnemen van Ari Blankenstijn. Het bestuur van Stichting Heemkunde Markelo heeft daarnaast Jan Stoelhorst benoemd tot erelid van de vereniging. Secretaris Anton Vedders bedankte Jan voor zijn enorme inzet binnen het bestuur. Jan zal als vrijwilliger bij de vereniging betrokken blijven. “Er zullen ongetwijfeld nog vele vragen op je afgevuurd worden,”aldus secretaris Anton Vedders.

Anton Vedders zette Jan Stoelhorst in het zonnetje door zijn levensloop met hem door te lopen. “Jan is altijd werkzaam geweest in functies op ‘bookholt gebied’ in de breedste zin des woords. Tegenwoordig hebben ze daar de meest mooie Engelse termen voor.  De functie van penningmeester in het bestuur van Heemkunde was Jan dan ook meer dan toevertrouwd. Waar de vereniging met niets begon is de vereniging op dit moment een goed lopende financiële stichting. Als vrijwilliger binnen Heemkunde ligt zijn interesse vooral bij oude kaarten en grenzen. Jan was de grote kartrekker om boeken uit te gaan brengen. Zo was hij in 1994 hoofdredacteur van zijn eigen boek over de familie Stoelhorst en Nijkamp. Vier jaar later volgde ‘Dorpsgeschiedenis’, in 2001 de ‘Marke van Stokkum’, in 2005 de ‘Marke van Markelo’ en in 2009 de ‘Marke van Herike’. Daarnaast werkte Jan mee aan de ‘Marke van Elsen’ en wordt er nu gewerkt aan een boek over Kerspel Goor. De afgelopen maanden heeft hij zich ook bezig gehouden met het herdrukken van enkele uitgegeven boeken van de Stichting Heemkunde Markelo,” aldus Anton Vedders. Namens het bestuur overhandigde Geje Leferink een prachtige oorkonde waardoor Jan Stoelhorst zich erelid van de vereniging mag noemen.

Voorzitter Bertus Ensing bedankte Ari Blankenstijn voor zijn enorme inzet en samenwerking binnen de Stichting Heemkunde en gaf aan dat Ari heel veel oude dia’s heeft ingescand voor de vereniging. “Ari was de grote kartrekker voor het jubileumboek van muziekvereniging de Fanfare, dat bij het 80 jarige jubileum  van de Fanfare in 2014 is gepresenteerd. Momenteel helpt hij Piet Meiberg, die bezig is met een jubileumboek ter ere van het 150 jarige bestaan van Rederijkerskamer Bilderdijk in 2017 en herschrijft hij het eerste boek ‘Markelo dorpsgeschiedenis’. Ook in het bestuur heb je een goede inbreng gehad. Je was geen grote prater, maar vooral een harde werker achter de schermen,” aldus Bertus Ensing. Ook Ari blijft net als Jan als medewerker actief bij Stichting Heemkunde Markelo.

De oorspronkelijke cd die de Stichting Heemkunde Markelo in 2002 heeft uitgebracht werkt niet meer op de Windows 64-bits computers omdat de cd gebruik maakt van PRO-GEN versie 3.0 b. En deze oude PRO-GEN versie werkt niet meer op de huidige 64-bits Windows computers. In dit artikel wordt beschreven hoe je de gegevens op de cd “Oonze Volk” beschikbaar kunt maken op de nieuwste computers. Eventueel is het mogelijk om hier zelf weer een aparte cd van te maken.

Er zijn nog een aantal cd’s van de oorspronkelijke uitgave “Oonze Volk” berschikbaar. De laatsten gaan weg voor EUR 5 per stuk. Voor bestelgegevens zie de rubriek Publicaties.

Stappenplan om de gegevens beschikbaar te maken op computers met 64-bit Windows:

• Maak eerst een map aan op de harde schijf, bijv. C:\WERK
• Installeer de laatste demoversie van PRO-GEN. Bij het schrijven van dit artikel is dit versie 3.21. Installeer het programma in de map C:\WERK\PGDEMO. Licentie toevoegen is niet nodig.
• Verwijder de voorbeeld PGZPOEK-bestanden

Verwijder in de map C:\WERK\PGDEMO\PGZOEK de beide voorbeeld bestanden VOORBLD.PZ1 en VOORBLD.PZ2

• Start het PRO-GEN programma en restore alle 7 PRO-GEN backupbestanden van de cd “Oonze Volk”. De bestanden staan in de map E:\PGLZH op de cd, als E: de cd drive is.

Kies vanuit het hoofdmenu “PRO-GEN hulpprogramma’s”, “Backup / Restore” en dan “Restore alles”. Kies vervolgens “Vrij te kiezen directory” en vul in E:\PGLZH. Er wordt nu een lijst getoond met 7 bestanden. Kies “Invoer akkoord”. Nu wordt nog de mededeling “Het PRO-GEN bestand wordt standaard teruggezet in bovenstaande directory. Wilt u hierin nog wijzigingen aanbrengen ? (J/N)” getoond. Kies N en druk op Enter. De 7 PRO-GEN bestanden worden nu teruggezet.

• In PRO-GEN.CAT de paden aanpassen in relatieve paden ivm branden op cd.

Open het bestand C:\WERK\PGDEMO\NL\PRO-GEN.CAT met kladblok. Wijzig de regels met de bestandsnamen C:\WERK\PGDEMO\NL\DATA\etc. Verwijder het deel “C:\WERK\PGDEMO\NL\” bij de 7 regels zodat de 7 regels beginnen met de tekst “DATA\”.

• Aanmaken PGZOEK bestanden

Om snel in alle velden van alle bestanden te kunnen zoeken maken we gebruik van PGZOEK. Aanmaken van de PGZOEK bestanden gaat als volgt: Kies “PRO-GEN hulpprogramma’s”, “Export”, “PGZOEK Alles”. Er wordt nu een overzicht getoond van de 7 bestanden. Geef “Invoer akkoord” en alle PGZOEK bestanden worden aangemaakt.

• Start PGZOEK. Het zoekprogramma incl. achterliggende PRO-GEN bestanden werkt nu weer als voorheen.

Het PGZOEK programma staat in de map C:\WERK\PGDEMO.

• Aanmaken cd

Om opnieuw een cd aan te maken is het voldoende om alle bestanden uit de map C:\WERK te branden op een cd. Starten van het zoekprogramma kan door het starten van het bestand PGDEMO\PGZOEK.exe.

Een transcriptie van diverse markezaken uit Stokkum / Herike zijn toegevoegd aan de rubriek Markeboeken.

De familie Moerwinkel is toegevoegd in het menu onder Markelose families. Moerwinkel is een eeuwenoud erf gelegen in Kerspel Goor ten zuiden van het Twentekanaal dichtbij de grens met Ambt Delden. Het wordt voor het eerst genoemd in 1379 en is tot op heden, eerst nog van het Twickel, en later een eigendom van het Weldam.

De familie Krooshoop is toegevoegd in het menu onder Markelose families. Het erve Krooshoop is gelegen in Kerspel Goor nabij Goor maar tot 2002 behorende onder de gemeente Markelo. De boerderij gelegen aan de Oude Needseweg wordt voor het eerst vermeld in 1558 en was lang in eigendom van de fam. van Coeverden op Wegdam; vervolgens werd het in 1896 verkocht aan het Weldam, waar het thans nog steeds onder valt.

De familie Wannink is toegevoegd in het menu onder Markelose families. In de gemeente Markelo zijn van oudsher twee nog bestaande erven Wannink: het Groot Wannink aan de Stationsweg in Beusbergen en Klein Wannink aan de Stokkumerweg in Stokkum. Groot Wannink wordt voor het eerst vermeld in 1381 en Klein Wannink in 1475; beide erven zijn eeuwenlang en tot op heden in het bezit geweest van het Weldam. De laatste bewoners Wannink van Groot Wannink vertrokken in 1898 naar Diepenheim. Nazaten met de naam Wannink van het erve Klein Wannink zijn er thans niet meer; de laatste overleed in 1890.

De Stichting Heemkunde Markelo heeft met succes een 5-tal boeken uitgegeven over de geschiedenis van de marken van de voormalige gemeente Markelo. Het laatste boek De Marke van Elsen in 2015. Naar aanleiding hiervan bereikten ons een aantal vragen of er nog boeken zijn van de vorige uitgaven zoals De Marke van Stockum (2001), De Marke van Marckelo (2005) en Markelo Dorpsgeschiedenis (1998). Helaas zijn deze uitgaven uitverkocht en wegens de kosten (aantallen) is een heruitgave nooit overwogen.

De Marke van Hericke is nog zeer beperkt leverbaar voor de uitverkoopprijs van 10 euro. Ook de De Marke van Elsen is nog leverbaar voor de prijs van 26 euro.

Nu het echter, door digitale ontwikkelingen, mogelijk is om deze boeken tegen redelijke prijs en kleinere aantallen te laten herdrukken heeft het bestuur besloten, bij voldoende bestellingen, tot herdruk over te gaan.

Het betreft in de eerste plaats de herdruk van De Marke van Marckelo en De Marke van Stockum. Deze boeken zijn gebonden en met hard kaft. De prijs hiervan komt op € 30,- per stuk. Het boek Dorpsgeschiedenis (uitgegeven 1998) zal eerst worden herzien alvorens tot uitgave wordt overgegaan.

De Marke van Marckelo is vanaf december 2015 leverbaar (30 euro); De Marke van Stockum volgt waarschijnlijk in de loop van 2016.

U kunt deze boeken bestellen: info@shm.nl of op dinsdag- en donderdagmorgen bij de Stichting Heemkunde Markelo in de Martinushof, Kerkplein 41 te Markelo.

De familie Kistemaker is toegevoegd in het menu onder Markelose families. De familie Kistemaker zijn genoemd naar en hebben hun roots liggen op het erve Kistemaker welke gelegen was op de hoek Prinses Irenestraat en de Koekoekslaan. Het lijkt gesticht te zijn midden 17e eeuw en is in 1969 afgebroken i.v.m. de woningbouw in de Koekoek. Meerdere generaties waren van beroep timmerman, hetwelk dan ook de familienaam verklaard.

De familie Hoestink is toegevoegd in het menu onder Markelose families. De familie Hoestink zijn genoemd naar het erve Hoestink gelegen aan de Stationsweg te Stokkum nabij Markelo. De boerderij, die vroeger ook wel Huysstede werd genoemd, wordt voor het eerst vermeld in 1475 en is in 1888, tezamen met de nabij gelegen erven Letink en Mensink, afgebrand en weer herbouwd. De familienaam Hoestink bestaat nu niet meer; de laatste met die naam overleed in 1893.

Een transcriptie van diverse markezaken uit Stokkum / Herike zijn toegevoegd aan de rubriek Markeboeken.

In de rubriek Kerkelijke bronnen zijn de Markezaken mbt de kerk uit de periode 1750-1841 toegevoegd.

De familie Leetink is toegevoegd in het menu onder Markelose families. Alle personen in Nederland met de namen Letink, Leetink of Klein Leetink hebben hun roots liggen in Markelo. Van oudsher waren er vier oude erven met de naam Le(e)tink en wel Leetink (A) in Stokkum, Klein Leetink (B) en Groot Leetink (C) in Elsen en Leetink (D) in Elsenerbroek.

Een transcriptie van het Markeboek van Stokkum en Herike over de periode 1769-1852 is toegevoegd aan de rubriek Markeboeken.

De familie Greven is toegevoegd in het menu onder Markelose families. De Markelose Greven’s zijn vernoemd naar het erve Greven welk gelegen was op de kruising van de Stationsstraat / Prinses Beatrixstraat schuin tegenover café de Haverkamp.

Een transcriptie van het Markeboek van Stokkum en Herike over de periode 1602-1763 is toegevoegd aan de rubriek Markeboeken.

Onder deze titel brengt de Stichting Heemkunde Markelo in de loop van juni een nieuw boek op de markt. Na de zo succesvol verlopen uitgaven van de boeken “Markelose Dorpsgeschiedenis” in 1998, “De Marke Stockum” in 2001, “De Marke van Marckelo” in 2005 en “De Marke van Hericke” in 2009 wordt nu de geschiedenis van de Marke Elsen belicht.

Voorinschrijvers kunnen het boek afhalen tegen een prijs van EUR 26,–. Vanaf 22 juni is het boek verkrijgbaar bij boekhandel Prins te Markelo voor de prijs van EUR 28,50. Het boek is ingebonden in een hard kaft.

Aan de hand van een denkbeeldige wandeling door het gebied van de vroegere Marke Elsen worden in dit omvangrijke boek alle panden (ruim 280 stuks) die we passeren in ogenschouw genomen. Vragen die we ons daarbij stellen zijn: wanneer en door wie zijn die gebouwen gesticht, wie waren achtereenvolgens de eigenaren, wie hebben er in de loop van de jaren gewoond, welke beroepen werden er uitgeoefend, van welke boerderij kwam de introuwende partij, hoe heeft de omvang van het bedrijf zich in de loop der jaren ontwikkeld, etc.

De wandeling is opgedeeld in een vijftal etappes; elke etappe is in een hoofdstuk gevat:

1. Borkeld, De Hoch, ’t Veld en Friezenberg.
2. Diependaal, Bovenberg, rondom De Kemper, Schoolbuurt en Plashoek.
3. Ganzenhoek en de Brink
4. Rothoek en De Höfte
5. Elsenerbroek

Behalve de beschijvingen van de boerderijen en andere panden zijn er verhandelingen opgenomen van algemene aard, zoals:

• Geschiedenis van de Marke en van de onderscheiden buurtschappen
• Geologie en archeologie van Elsen
• Tichelwerken
• De Friezenberg
• De Volkshogeschool
• Het Asielzoekerscentrum
• Onderwijs in Elsen en Elsenerbroek
• De Kerk
• De Coöperatie die er niet kwam
• ’t Huys te Elsen
• Een holbewoner
• Bello
• De Regge
• Schilder Jan Broeze

Per wandeletappe/hoofdstuk zijn van het betreffende gebied kaarten opgenomen met de situaties per 1832 en per 2002.

Verder is “De Marke Elsen” geïllustreerd met honderden foto’s van panden en bewoners van de vroegere marke Elsen. Bovendien zijn er vele krantenknipsels opgenomen die sinds het eind van de 19e eeuw over dit gebied zijn gepubliceerd.

Dankzij de financiële steun van onze sponsoren hebben we de prijs van het boek op een aanvaardbaar niveau kunnen houden.

LET OP: De te drukken oplage is beperkt en er wordt geen herdruk overwogen!

Voorinschrijvingen kunnen voor 1 juni 2015 worden gemeld aan onderstaande meldpunten. Telefonisch, per e-mail of door toezending / bezorging van de bestelbon.

Lijst van het aantal ganzen welke in Herike en Stokkum zijn opgegeven. Zie onder Belastingregisters.

De oude jaargangen van Marclo’s Chronyke zijn te raadplegen via Marclo’s Chronyke.